||Sundarakanda ||
|| Sarga 47||( Slokas in Kannada )
हरिः ओम्
Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English
ಸುಂದರಕಾಂಡ.
ಅಥ ಸಪ್ತಚತ್ತ್ವಾರಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ||
ಸೇನಾಪತೀನ್ ಪಂಚ ಸ ತು ಪ್ರಮಾಪಿತಾನ್ ಹನುಮತಾ ಸಾನುಚರಾನ್ ಸವಾಹನಾನ್|
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ರಾಜಾ ಸಮರೋದ್ಧತೋನ್ಮುಖಂ ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಪ್ರಸಮೈಕ್ಷತಾಗ್ರತಃ||1||
ಸ ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ಯರ್ಪಣಸಂಪ್ರಚೋದಿತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ಕಾಂಚನ ಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕಃ|
ಸಮುತ್ಪಪಾತಾಥ ಸದಸ್ಯುದೀರಿತೋ ದ್ವಿಜಾತಿಮುಖ್ಯೈರ್ಹವಿಷೇವ ಪಾವಕಃ||2||
ತತೋ ಮಹದ್ಬಾಲದಿವಾಕರಪ್ರಭಮ್ ಪ್ರತಪ್ತ ಜಾಂಬೂನದಜಾಲಸಂತತಮ್|
ರಥಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಯಯೌ ಸ ವೀರ್ಯವಾನ್ ಮಹಾಹರಿಂ ತಂ ಪ್ರತಿ ನೈರೃತರ್ಷಭಃ||3||
ತತಸ್ತಪಃ ಸಂಗ್ರಹ ಸಂಚಯಾರ್ಜಿತಮ್ ಪ್ರತಪ್ತ ಜಾಂಬೂನದಜಾಲ ಶೋಭಿತಮ್|
ಪತಾಕಿನಂ ರತ್ನವಿಭೂಷಿತಧ್ವಜಮ್ ಮನೋಜವಾಷ್ಟಾಶ್ವವರೈಃ ಸುಯೋಜಿತಮ್||4||
ಸುರಾಸುರಾಧೃಷ್ಯ ಮಸಂಗಚಾರಿಣಂ ರವಿಪ್ರಭಂ ವ್ಯೋಮಚರಂ ಸಮಾಹಿತಮ್|
ಸತೂಣಮಷ್ಟಾಸಿನಿಬದ್ಧಬಂಧುರಮ್ ಯಥಾಕ್ರಮಾವೇಶಿತ ಶಕ್ತಿತೋಮರಮ್||5||
ವಿರಾಜಮಾನಂ ಪ್ರತಿಪೂರ್ಣ ವಸ್ತುನಾ ಸಹೇಮದಾಮ್ನಾ ಶಶಿಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಾ|
ದಿವಾಕರಾಭಂ ರಥಮಾಸ್ಥಿತಃ ತತಃ ಸ ನಿರ್ಜಗಾಮಾಮರತುಲ್ಯವಿಕ್ರಮಃ||6||
ಸ ಪೂರಯನ್ ಖಂ ಮಹೀಂ ಚ ಸಾಚಲಾಮ್ ತುರಂಗಮಾತಂಗ ಮಹಾರಥಸ್ವನೈಃ|
ಬಲೈಃ ಸಮೇತೈಃ ಸ ಹಿ ತೋರಣಸ್ಥಿತಮ್ ಸಮರ್ಥ ಮಾಸೀನಮುಪಾಗಮತ್ ಕಪಿಮ್||7||
ಸ ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಹರಿಂ ಹರೀಕ್ಷಣೋ ಯುಗಾಂತಕಾಲಾಗ್ನಿಮಿವ ಪ್ರಜಾಕ್ಷಯೇ|
ಅವಸ್ಥಿತಂ ವಿಸ್ಮಿತಜಾತಸಂಭ್ರಮಃ ಸಮೈಕ್ಷತಾಕ್ಷೋ ಬಹುಮಾನಚಕ್ಷುಸಾ||8||
ಸ ತಸ್ಯವೇಗಂ ಚ ಕಪೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ ಪರಾಕ್ರಮಂ ಚಾರಿಷು ಪಾರ್ಥಿವಾತ್ಮಜಃ|
ವಿಚಾರಯನ್ ಸ್ವಂ ಚ ಬಲಂ ಮಹಾಬಲೋ ಹಿಮಕ್ಷಯೇ ಸೂರ್ಯ ಇವಾsಭಿವರ್ಧತೇ||9||
ಸ ಜಾತಮನ್ಯುಃ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ಸ್ಥಿರಂ ಸ್ಥಿತಃ ಸಂಯತಿ ದುರ್ನಿವಾರಣಮ್|
ಸಮಾಹಿತಾತ್ಮಾ ಹನುಮಂತಮಾಹವೇ ಪ್ರಚೋದಯಾಮಾಸ ಶರೈಸ್ತ್ರಿಭಿಶ್ಶಿತೈಃ||10||
ತತಃ ಕಪಿಂ ತಂ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಗರ್ವಿತಮ್ ಜಿತಶ್ರಮಂ ಶತ್ರುಪರಾಜಯೋರ್ಜಿತಮ್|
ಅವೈಕ್ಷತಾಕ್ಷಃ ಸಮುದೀರ್ಣಮಾನಸಃ ಸ ಬಾಣಪಾಣಿಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಕಾರ್ಮುಕಃ||11||
ಸ ಹೇಮ ನಿಷ್ಕಾಂಗದ ಚಾರುಕುಂಡಲಃ ಸಮಾಸಸಾದಾsಶು ಪರಾಕ್ರಮಃ ಕಪಿಮ್|
ತಯೋರ್ಬಭೂವಾಪ್ರತಿಮಃ ಸಮಾಗಮಃ ಸುರಾಸುರಾಣಾಮಪಿ ಸಂಭ್ರಮಪ್ರದಃ||12||
ರರಾಸ ಭೂಮಿರ್ನತತಾಪ ಭಾನುಮಾನ್ ವವೌ ನ ವಾಯುಃ ಪ್ರಚಚಾಲ ಚಾಚಲಃ|
ಕಪೇಃ ಕುಮಾರಸ್ಯ ಚ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಂಯುಗಮ್ ನನಾದ ಚ ದ್ಯೌರುದಧಿಶ್ಚ ಚುಕ್ಷುಭೇ||13||
ತತಃ ಸವೀರಃ ಸುಮುಖಾನ್ ಪತತ್ರಿಣಃ ಸುವರ್ಣಪುಂಖಾನ್ ಸವಿಷಾ ನಿವೋರಗಾನ್|
ಸಮಾಧಿಸಂಯೋಗ ವಿಮೋಕ್ಷತತ್ತ್ವವಿತ್ ಶರಾನಥತ್ರೀನ್ ಕಪಿಮೂರ್ಧ್ನಪಾತಯತ್||14||
ಸ ತೈಃ ಶರೈರ್ಮೂರ್ಥ್ನಿ ಸಮಂ ನಿಪಾತಿತೈಃ ಕ್ಷರನ್ನಸೃದ್ದಿಗ್ಧ ವಿವೃತ್ತಲೋಚನಃ|
ನವೋದಿತಾದಿತ್ಯನಿಭಃ ಶರಾಂಶುಮಾನ್ ವ್ಯರಾಜತಾದಿತ್ಯ ಇವಾಂಶುಮಾಲಿಕಃ||15||
ತತಃ ಸ ಪಿಂಗಾಧಿಪಮಂತ್ರಿಸತ್ತಮಃ ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತಂ ರಾಜವರಾತ್ಮಜಂ ರಣೇ|
ಉದಗ್ರ ಚಿತ್ರಾಯುಧ ಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕಮ್ ಜಹರ್ಷ ಚಾಪೂರ್ಯ ಚಾಹವೋನ್ಮುಖಃ||16||
ಸ ಮಂದರಾಗ್ರಸ್ಥಮಿವಾಂಶುಮಾಲಿಕೋ ವಿವೃದ್ಧಕೋಪಾ ಬಲವೀರ್ಯಸಂಯುತಃ|
ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಸಬಲಂ ಸ ವಾಹನಮ್ ದದಾಹ ನೇತ್ರಾಗ್ನಿ ಮರೀಚಿಭಿಸ್ತದಾ||17||
ತತಸ್ಸ ಬಾಣಾಸನ ಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕಃ ಶರ ಪ್ರವರ್ಷೋ ಯುಧಿ ರಾಕ್ಷಸಾಂಬುದಃ|
ಶರಾನ್ ಮುಮೋಚಾಶು ಹರೀಶ್ವರಾಚಲೇ ವಲಾಹಕೋ ವೃಷ್ಟಿ ಮಿವಾsಚಲೋತ್ತಮೇ||18||
ತತಃ ಕಪಿಸ್ತಂ ರಣಚಂಡವಿಕ್ರಮಮ್ ವಿರುದ್ಧತೇಜೋ ಬಲವೀರ್ಯಸಂಯುತಮ್|
ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಸಂಯುಗೇ ನನಾದ ಹರ್ಷಾತ್ ಘನತುಲ್ಯವಿಕ್ರಮಃ||19||
ಸ ಬಾಲಭಾವಾದ್ಯುಧಿ ವೀರ್ಯದರ್ಪಿತಃ ಪ್ರವೃತ್ತಮನ್ಯುಃ ಕ್ಷತಜೋಪಮೇಕ್ಷಣಃ|
ಸಮಾಸಸಾದಾಪ್ರತಿಮಂ ಕಪಿಂ ರಣೇ ಗಜೋ ಮಹಾಕೂಪಮಿವಾವೃತಂ ತೃಣೈಃ||20||
ಸ ತೇನ ಬಾಣೈಃ ಪ್ರಸಭಂ ನಿಪಾತಿತೈಃ ಚಕಾರ ನಾದಂ ಘನನಾದನಿಸ್ಸ್ವನಃ|
ಸಮುತ್ಪಪಾತಾಶು ನಭಸ್ಸಮಾರುತಿ ರ್ಭುಜೋರುವಿಕ್ಷೇಪಣ ಘೋರದರ್ಶನಃ||21||
ಸಮುತ್ಪತಂತಂ ಸಮಭಿದ್ರವದ್ಬಲೀ ಸ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಪ್ರವರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ |
ರಥೀ ರಥಿಶ್ರೇಷ್ಠತಮಃ ಕಿರನ್ ಶರೈಃ ಪಯೋಧರಃ ಶೈಲಮಿವಾಶ್ಮ ವೃಷ್ಟಿಭಿಃ||22||
ಸ ತಾನ್ ಶರಾಂ ಸ್ತಸ್ಯ ಹರಿರ್ವಿಮೋಕ್ಷಯನ್ ಚಚಾರ ವೀರಃ ಪಥಿ ವಾಯು ಸೇವಿತೇ|
ಶರಾಂತರೇ ಮಾರುತವದ್ವಿನಿಷ್ಪತನ್ ಮನೋಜನಃ ಸಂಯತಿ ಚಂಡವಿಕ್ರಮಃ||23||
ತ ಮಾತ್ತ ಬಾಣಾಸನ ಮಾಹವೋನ್ಮುಖಂ ಖ ಮಾಸ್ತೃಣಂತಂ ನಿಶಿಖೈಃ ಶರೋತ್ತಮೈಃ|
ಅವೈಕ್ಷತಾಕ್ಷಂ ಬಹುಮಾನ ಚಕ್ಷುಸಾ ಜಗಾಮ ಚಿಂತಾಂ ಚ ಸ ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ||24||
ತತಃ ಶರೈರ್ಭಿನ್ನಭುಜಾಂತರಃ ಕಪಿಃ ಕುಮಾರವೀರೇಣ ಮಹತ್ಮನಾ ನದನ್|
ಮಹಾಭುಜಃ ಕರ್ಮವಿಶೇಷತತ್ತ್ವವಿತ್ ವಿಚಿಂತಯಾಮಾಸ ರಣೇ ಪರಾಕ್ರಮಮ್||25||
ಅಬಾಲವದ್ಬಾಲದಿವಾಕರ ಪ್ರಭಃ ಕರೋತ್ಯಯಂ ಕರ್ಮ ಮಹಾನ್ ಮಹಾಬಲಃ|
ನ ಚಾಸ್ಯ ಸರ್ವಾಹವಕರ್ಮಶೋಭಿನಃ ಪ್ರಮಾಪನೇ ಮೇ ಮತಿರತ್ರ ಜಾಯತೇ||26||
ಅಯಂ ಮಹಾತ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಂಶ್ಚವೀರ್ಯತ ಸ್ಸಮಾಹಿತಶ್ಚಾತಿಸಹಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ|
ಅಸಂಶಯಂ ಕರ್ಮಗುಣೋದಯಾದಯಂ ಸನಾಗಯಕ್ಷೈರ್ಮುನಿಭಿಶ್ಚ ಪೂಜಿತಃ||27||
ಪರಾಕ್ರಮೋತ್ಸಾಹವಿವೃದ್ಧಮಾನಸಃ ಸಮೀಕ್ಷತೇ ಮಾಂ ಪ್ರಮುಖಾಗ್ರತಃ ಸ್ಥಿತಃ|
ಪರಾಕ್ರಮೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ಮನಾಂಸಿ ಕಂಪಯೇತ್ ಸುರಾಸುರಾಣಾಮಪಿ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿನಃ||28||
ನ ಖಲ್ವಯಂ ನಾಭಿಭವೇದುಪೇಕ್ಷಿತಃ ಪರಾಕ್ರಮೋ ಹ್ಯಸ್ಯರಣೇವಿವರ್ಧತೇ|
ಪ್ರಮಾಪಣಂ ತ್ವೇವ ಮಮಾದ್ಯ ರೋಚತೇ ನ ವರ್ಧಮಾನೋಗ್ನಿರುಪೇಕ್ಷಿತುಂ ಕ್ಷಮಃ||29||
ಇತಿ ಪ್ರವೇಗಂ ತು ಪರಸ್ಯ ತರ್ಕಯನ್ ಸ್ವಕರ್ಮಯೋಗಂ ಚ ವಿಧಾಯ ವೀರ್ಯವಾನ್ |
ಚಕಾರವೇಗಂ ತು ಮಹಾಬಲಃ ತದಾ ಮತಿಂ ಚ ಚಕ್ರೇಽಸ್ಯ ವಧೇ ಮಹಾಕಪಿಃ||30||
ಸ ತಸ್ಯ ತಾ ನಷ್ಟಹಯಾನ್ ಮಹಾಜವಾನ್ ಸಮಾಹಿತಾನ್ ಭಾರಸಹಾನ್ ವಿವರ್ತನೇ|
ಜಘಾನ ವೀರಃ ಪಥಿ ವಾಯುಸೇವಿತೇ ತಲಪ್ರಹಾರೈಃ ಪವನಾತ್ಮಜಃ ಕಪಿಃ||31||
ತತಃ ತಲೇನಾಭಿಹತೋ ಮಹಾರಥಃ ಸ ತಸ್ಯ ಪಿಂಗಾಧಿಪಮಂತ್ರಿಸತ್ತಮಃ|
ಪ್ರಭಘ್ನನೀಡಃ ಪರಿಮುಕ್ತಕೂಬರಃ ಪಪಾತ ಭೂಮೌ ಹತವಾಜಿರಂಬರಾತ್||32||
ಸ ತಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಮಹಾರಥೋ ರಥಂ ಸ ಕಾರ್ಮುಕಃ ಖಡ್ಗಧರಃ ಖ ಮುತ್ಸಹನ್|
ತಪೋಭಿಯೋಗಾದೃಷಿರುಗ್ರವೀರ್ಯವಾನ್ ವಿಹಾಯ ದೇಹಂ ಮರುತಾಮಿವಾಲಯಮ್||33||
ತತಃ ಕಪಿಸ್ತಂ ಪ್ರಚರಂತಮಂಬರೇ ಪತತ್ರಿ ರಾಜಾನಿಲಸಿದ್ಧಸೇವಿತೇ|
ಸಮೇತಯ ತಂ ಮಾರುತತುಲ್ಯ ವಿಕ್ರಮಃ ಕ್ರಮೇಣ ಜಗ್ರಾಹ ಸಪಾದಯೋರ್ದೃಢಂ||34||
ಸ ತಂ ಸಮಾವಿಧ್ಯ ಸಹಶ್ರಸಃ ಕಪಿಃ ಮಹೋರಗಂ ಗೃಹ್ಯ ಇವಾಂಡಜೇಶ್ವರಃ|
ಮುಮೋಚ ವೇಗಾತ್ ಪಿತೃತುಲ್ಯ ವಿಕ್ರಮೋ ಮಹೀತಲೇ ಸಂಯತಿ ವಾನರೋತ್ತಮಃ||35||
ಸಭಗ್ನ ಬಾಹೂರುಕಟೀಶಿರೋಧರಃ ಕ್ಷರನ್ನಸೃಜ್ನಿರ್ಮಥಿತಾಸ್ಥಿಲೋಚನಃ|
ಸಂಭಗ್ನಸಂಧಿಃ ಪ್ರವಿಕೀರ್ಣಬಂಧನೋ ಹತಃ ಕ್ಷಿತೌ ವಾಯುಸುತೇನ ರಾಕ್ಷಸಃ||36||
ಮಹಾಕಪಿರ್ಭೂಮಿತಲೇ ನಿಪೀಡ್ಯ ತಂ ಚಕಾರ ರಕ್ಷೋಧಿಪತೇರ್ಮಹತ್ ಭಯಮ್|
ಮಹರ್ಷಿಭಿಶ್ಚಕ್ರಚರೈರ್ಮಹಾವ್ರತೈಃ ಸಮೇತ್ಯ ಭೂತೈಶ್ಚ ಸಯಕ್ಷಪನ್ನಗೈಃ||37||
ಸುರೇಶ್ಚಸೇಂದ್ರೈರ್ಭೃಶಜಾತ ವಿಸ್ಮಯೈಃ ಹತೇ ಕುಮಾರೇ ಸ ಕಪಿರ್ನಿರೀಕ್ಷಿತಃ|
ನಿಹತ್ಯ ತಂ ವಜ್ರಿಸುತೋಪಮಪ್ರಭಂ ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಕ್ಷತಜೋಪಮೇಕ್ಷಣಮ್||38||
ತಮೇವ ವೀರೋಭಿ ಜಗಾಮ ತೋರಣಂ ಕೃತಃ ಕ್ಷಣಃ ಕಾಲ ಇವಾ ಪ್ರಜಾಕ್ಷಯೇ|| 39||
ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ
ಚತುರ್ವಿಂಶತ್ ಸಹಸ್ರಿಕಾಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮ್
ಶ್ರೀಮತ್ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ಸಪ್ತಚತ್ತ್ವಾರಿಂಶಸ್ಸರ್ಗಃ ||
|| Om tat sat ||